Πρόταση μομφής Ανδρουλάκη κατά Μητσοτάκη

Τι πέτυχε τελικά ο Ανδρουλάκης με την πρόταση μομφής 

Η κυβέρνηση δεν έπεσε, όπως ήταν αναμενόμενο, με την πρόταση δυσπιστίας. Ούτε πρόωρες εκλογές προκηρύχθηκαν, ούτε παρενέβη η ευρωπαία εισαγγελέας να ανατρέψει τον Μητσοτάκη, ούτε εμφανίστηκαν εδώ πέρα τίποτα διεθνείς παρατηρητές, όπως διακινούσαν κάποιοι αστείοι. Αντίθετα, η πρόταση δυσπιστίας έδωσε ανάσα στον πρωθυπουργό, παρεμπιπτόντως και στον Καραμανλή. 

Οι δύο αναγκάστηκαν πράγματι να εμφανιστούν ενώπιον της Βουλής και να δώσουν εξηγήσεις για τα Τέμπη -«σύρθηκαν», ισχυρίστηκε η αντιπολίτευση. Αλλά αυτό μάλλον ως ευκαιρία λειτούργησε και για τους δύο: εξήγησαν και ξεκαθάρισαν τα γεγονότα, διά παντός. Τα υπόλοιπα στη Δικαιοσύνη. 

Για τον κ. Μητσοτάκη η ευκαιρία ήταν διπλή: επειδή ουσιαστική αντιπολίτευση ακόμη δεν υπάρχει και τον ρόλο έχει αναλάβει μια μερίδα εκδοτικών-επιχειρηματικών συμφερόντων, αξιοποίησε τη Βουλή για να στείλει ξανά τα απαραίτητα μηνύματα. Βλέπω και ένα τρίτο κέρδος για τον Μητσοτάκη: η τριήμερη δοκιμασία που πέρασε η κυβέρνησή του συμπυκνώνεται σε ένα ερώτημα: Ποια είναι η εναλλακτική πρόταση εξουσίας πέρα από την πρόταση δυσπιστίας που κατέθεσε το «μέτωπο»; Καμία. 

Αν τελεσφορούσε η δυσπιστία, και έχανε η κυβέρνηση τη νωπή εντολή της, τι θα συνέβαινε στη χώρα την επόμενη μέρα; Με ποιο κομματικό όχημα θα αναλάμβανε η κοινωνία το ρίσκο; Κανένα. Για μια ακόμη φορά, λοιπόν, δίπλα σε ένα έξαλλο, συνωμοσιολογικό και μισαλλόδοξο «μέτωπο», ο Μητσοτάκης αναδείχτηκε η μόνη αξιόπιστη επιλογή. Για τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή δεν είχαμε αυταπάτες. Καμία στροφή προς τη σοβαρότητα και το Κέντρο δεν σημειώθηκε, παρά την αλλαγή ηγεσίας. Επικράτησαν οι κραυγές για «πρόωρες εκλογές», «νοθεία» και άλλες θεωρίες συνωμοσίας. 

Ο ΣΥΡΙΖΑ υπονόμευσε ακόμη και το «μέτωπο» που συνασπίστηκε με τις ευλογίες του, με τον ίδιο τον Κασσελάκη να σκοτώνει την πρωτοβουλία Ανδρουλάκη πριν αυτή ξεκινήσει, δηλώνοντας ευθαρσώς ότι η δυσπιστία είναι σόου χωρίς ουσία και «κοκορομαχία»! 

Κατά την τριήμερη συζήτηση θριάμβευσαν, δυστυχώς, τα δήθεν επιχειρήματα ενός ακραίου πολιτικού, που πούλησε επιδέξια ό,τι ψεκασμένο σενάριο κυκλοφορεί για τα Τέμπη... Από τα τρένα που μετέφεραν απαγορευμένα υλικά ως την εξαΰλωση βαγονιών και τα ύποπτα χαλίκια του «μπαζώματος», διακινήθηκαν ύπουλα αστήρικτες και δηλητηριώδεις θεωρίες ώστε να κατηγορηθεί η πολιτεία ότι δήθεν συγκαλύπτει το δυστύχημα. 

Το ΠΑΣΟΚ δεν είχε κανένα λόγο να ακολουθεί τον Βελόπουλο και τον ΣΥΡΙΖΑ σε αυτά τα μονοπάτια. Κανένα λόγο να συντάσσεται δίπλα σε μια αντιπολίτευση τόσο ευτελή και τόσο ιδιοτελή και να υιοθετεί όλες τις θεωρίες συνωμοσίας των ακτιβιστών της ακρότητας. Γιατί να συμπορεύεται με τύπους που αμφισβητούν την υπόσταση και λειτουργία τής εδώ και 50 χρόνια εδραιωμένης Δημοκρατίας μας και ζητούν παρατηρητές στις εκλογές; Και, εν τέλει, η αίσθηση λαϊκών δικαστηρίων θυμίζει σε πολλούς την περίοδο 2011-2015, και όχι μόνο δεν βοηθάει το ΠΑΣΟΚ αλλά συμβάλλει στην επανασυσπείρωση δυνάμεων που τα πολέμησαν όλα αυτά, γύρω από τη Νέα Δημοκρατία. 

Συνολικά, οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης δεν εισέπραξαν κάτι δια της δυσπιστίας. Έδειξαν αδύναμες και διχασμένες. Εγκλωβίστηκαν σε ένα σενάριο υπερβολής με μονταζιέρες, «αδίστακτες αγέλες εξουσίας», συγκαλύψεις και δολοφόνους, διανθισμένο από μια αδιανόητη αμφισβήτηση των εκλογών, του κράτους δικαίου και της Δημοκρατίας. Όταν πρόεδρος κόμματος μιλάει για παραίτηση του πρωθυπουργού και βουλευτικές εκλογές και μάλιστα με ξένους επιβλέποντες φέρνει στην επιφάνεια μια άνευ όρων τοξικότητα και ένα επικίνδυνο αντισυστημισμό. 

Αν στόχος του Νίκου Ανδρουλάκη ήταν να διαγκωνιστεί με τον Κασσελάκη, ενόψει ευρωεκλογών, τότε βρήκε τον πιο ακατάλληλο τρόπο. Πιθανόν στον ανταγωνισμό για τη δεύτερη-τρίτη θέση να βρίσκεται το μυστικό για την πρόταση δυσπιστίας, με την επίκληση του ρεπορτάζ του «ΒΗΜΑΤΟΣ», που ειδικά το ΠΑΣΟΚ έτρεξε πρώτο να κρεμαστεί πάνω του. Δίνοντας έτσι την ευκαιρία στην κυβέρνηση να ισχυριστεί ότι το δημοσίευμα του «ΒΗΜΑΤΟΣ» ήταν ένα προσυνεννοημένο πυροτέχνημα στην υπηρεσία της αντιπολίτευσης. 

Στη Βουλή, ωστόσο, το ΠΑΣΟΚ δεν κατάφερε καν να εξηγήσει τα περί μονταζιέρας στις ηχογραφημένες συνομιλίες των Τεμπών του «ΒΗΜΑΤΟΣ». Ούτε να στηρίξει τα περί πολιτικής ευθύνης. Τι ακούμε σε αυτές; «Έφυγες, έφυγες» λέει ο σταθμάρχης σε κάποιον μηχανοδηγό, αλλά αυτός -λέει- ήταν άλλης αμαξοστοιχίας, όχι της μοιραίας. Και λοιπόν; Ο μηχανοδηγός της μοιραίας αμαξοστοιχίας έφυγε μόνος του; Μόνος του πήρε τη γραμμή ανόδου; Ή τον έβαλε εκεί η κυβέρνηση; Μιάμιση ώρα πήγαινε στη γραμμή για σύγκρουση. Γιατί δεν τηρήθηκε ο γενικός κανονισμός; Εξάλλου, ο ίδιος ο σταθμάρχης παραδέχτηκε το εγκληματικό λάθος του. Τι κέρδισε, λοιπόν, το ΠΑΣΟΚ με την πρόταση δυσπιστίας;

Σίγουρα όχι το κεντρώο ακροατήριο. Όταν η πρόταση δυσπιστίας συνυπογράφεται και συνδιαμορφώνεται από ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά, Πλεύση Ελευθερίας, θα πρέπει να αναμένεται ότι ένα ποσοστό κεντρώων και κεντροαριστερών ψηφοφόρων αρχίζει να ανησυχεί, γιατί δεν πιστεύει σε τέτοιες επικίνδυνες συμπλεύσεις και συνεργασίες. 

Πιθανόν για τον Νίκο Ανδρουλάκη η τριήμερη συζήτηση στήθηκε για να δηλώσει την παρουσία του, αφού νιώθει να «πνίγεται» από την υπερπροβολή του Κασσελάκη. Ήταν ίσως μια ευκαιρία να καβαλήσει το κύμα της δυσαρέσκειας για τα Τέμπη, ενώ προηγουμένως είχε αποτύχει να πείσει σε κρίσιμα νομοσχέδια, όπως η ισότητα στο γάμο και τα πανεπιστήμια. Πιθανόν επεδίωξε να διεκδικήσει (ξανά) τα πρωτεία της κατακερματισμένης αντιπολίτευσης -άπιαστος στόχος με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις. 

Δεν μπορεί, όμως, κάθε φορά που ένα κόμμα έχει εμφανείς αδυναμίες να κάνει σοβαρή πολιτική, να αγκιστρώνεται σε μια σκανδαλολογία και να πριμοδοτεί έξαλλους συνεταίρους. Ούτε να επιτρέπει, μέχρι να γίνουν οι ευρωεκλογές, η μάχη για τη δεύτερη θέση να οδηγεί σε επικίνδυνες αγριότητες τους εμπόρους των νεκρών. 

Οι πάπυροι του Ερκουλάνεουμ

 CNN-Greece, 12/2/24

Οι πάπυροι του Ερκουλάνεουμ (Herculaneum ή Ερκολάνο ή Ηράκλειο όπως το αποκαλούσαν οι αρχαίοι Έλληνες) είναι εκατοντάδες πάπυροι που επέζησαν από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Στην απανθρακωμένη κατάστασή τους, τα αρχαία έγγραφα θα κατέρρεαν αν κάποιος επιχειρούσε να τα ξετυλίξει, ενώ οι λέξεις στα κομμάτια που επέζησαν ήταν αδύνατο να διαβαστούν από το ανθρώπινο μάτι.

Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία των υπολογιστών και την προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη, οι ερευνητές μπορούν τώρα να αναλύσουν τους παπύρους του Herculaneum χωρίς να τους ξετυλίξουν και να διακινδυνεύσουν να προκαλέσουν ζημιά στα εξαιρετικά εύθραυστα έγγραφα. Περισσότεροι από 2.000 χαρακτήρες – τα πρώτα πλήρη αποσπάσματα – έχουν αποκρυπτογραφηθεί από έναν πάπυρο, όπως ανακοίνωσαν επιστήμονες πληροφορικής που ξεκίνησαν το Vesuvius Challenge, έναν διαγωνισμό που έχει σχεδιαστεί για να επιταχύνει τις ανακαλύψεις που γίνονται στους παπύρους.

Η πρώτη λέξη που διαβάστηκε από έναν μη ανοιγμένο πάπυρο βρέθηκε ξεχωριστά τόσο από τον Luke Farritor όσο και από τον Youssef Nader – έναν φοιτητή πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα και έναν μεταπτυχιακό φοιτητή βιορομποτικής στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, αντίστοιχα – τον Οκτώβριο. Φέτος, μαζί με τον Julian Schilliger, φοιτητή ρομποτικής στο Ομοσπονδιακό Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Ζυρίχης, κέρδισαν το μεγάλο βραβείο των 700.000 δολαρίων του διαγωνισμού επειδή ήταν η πρώτη ομάδα που κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει πάνω από το 85% των χαρακτήρων από τέσσερα συνεχή αποσπάσματα μέσα στον ίδιο πάπυρο.

Επιπλέον, η ομάδα ξεπέρασε τις απαιτήσεις του διαγωνισμού και διάβασε μερικές στήλες κειμένου, που αντιστοιχούν περίπου στο 5% του παπύρου.

Η τριάδα αποκάλυψε το κείμενο εφαρμόζοντας μια τεχνική γνωστή ως «εικονικό ξετύλιγμα» στον πάπυρο – έναν από τους πολλούς που ανήκουν στο Γαλλικό Ινστιτούτο – ο οποίος δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του διαγωνισμού. Η διαδικασία περιελάμβανε τη χρήση τομογραφίας υπολογιστή, δηλαδή σάρωση με ακτίνες Χ του τυλιγμένου παπύρου, επιτρέποντας στους ερευνητές να «απλώσουν» εικονικά τους παπύρους και να ανιχνεύσουν το μελάνι στη σελίδα με προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη. Αφού οι Farritor, Nader και Schilliger βρήκαν τα ελληνικά γράμματα, προσήλθαν ειδικοί παπυρολόγοι από την Αγγλία, τη Γαλλία και την Ιταλία για να αξιολογήσουν το κείμενο.

Τα λόγια του φιλόσοφου Φιλόδημου

Τα πρόσφατα αποκωδικοποιημένα αποσπάσματα βγήκαν από το τέλος ενός παπύρου και αποκαλύπτουν λόγια γραμμένα από τον φιλόσοφο Φιλόδημο (γνωστός ως Φιλόδημος ο Επικούρειος ή Φιλόδημος ο Γαδαρεύς), ο οποίος πιστεύεται ότι εργαζόταν στη βιβλιοθήκη στην οποία βρέθηκαν οι πάπυροι, αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Στο αποκρυπτογραφημένο κείμενο, ο Φιλόδημος γράφει για το αν η αφθονία των διαθέσιμων αγαθών μπορεί να επηρεάσει την ποσότητα της ευχαρίστησης που προσφέρουν.

Η σάρωση με ακτίνες Χ και η τεχνητή νοημοσύνη επέτρεψαν το μερικό
διάβασμα των καμένων παπύρων που ήταν αδύνατο να ξετυλιχθούν

«Όπως και στην περίπτωση της τροφής, δεν πιστεύουμε ότι τα πράγματα που είναι σπάνια είναι πιο ευχάριστα από εκείνα που είναι σε αφθονία», αναφέρει η πρώτη πρόταση.

«Ο Φιλόδημος απορρίφθηκε με τα χρόνια επειδή δεν μπορούσαμε πραγματικά να διαβάσουμε εκτενώς τα χωρία του. Μόνο με δυσκολία παίρνουμε αυτά τα μικρά αποσπάσματα. Σε αυτά, συμβουλεύει τους ανθρώπους να χαλαρώσουν κατά κάποιον τρόπο, να βρουν καλές φιλίες, να περάσουν τον χρόνο τους ζώντας τη στιγμή και απολαμβάνοντας τις μικρές ηδονές», δήλωσε ο Roger Macfarlane, καθηγητής κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μπρίγκαμ Γιανγκ, ο οποίος έχει μελετήσει τους παπύρους του Εκουλάνεουμ.

Ο νέος διαγωνισμός για το μεγάλο βραβείο θέτει έναν ακόμη πιο φιλόδοξο στόχο, προσφέροντας ένα χρηματικό βραβείο 100.000 δολαρίων για την πρώτη ομάδα που θα μπορέσει να αποκρυπτογραφήσει τουλάχιστον το 90% και των τεσσάρων παπύρων που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του.

Η εκκίνηση του σύμπαντος, στο οποίο ζούμε

ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ARNO PENZIAS,

Μόναχο 1933 - ΣΑΝ ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ 2024

Καθημερινή, Ηλίας Μαγκλίνης, 31/1/2024

Την περασμένη εβδομάδα έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών ένας άνθρωπος που έκανε μια θεμελιώδη ανακάλυψη στην Αστροφυσική. Ανακάλυψη που δεν αφορά ένα ιστορικό γεγονός, μια χώρα, μια ήπειρο ή και όλη την ανθρωπότητα· αυτό που ανακάλυψε αφορά ολόκληρο το σύμπαν που μας περιβάλλει.

Ο Αμερικανός φυσικός, γερμανικής καταγωγής Αρνο Πενζίας πέτυχε το έτος 1964, μαζί με τον συνάδελφό του Ρόμπερτ Ουίλσον, ο οποίος είναι ακόμη εν ζωή, να εντοπίσουν την κοσμική ακτινοβολία μικροκυμάτων υποβάθρου (Cosmic Microwave Background, CMB). Ή, με άλλα λόγια, «άκουσαν» την ηχώ από το πρώτο κλάμα του νεογέννητου σύμπαντος. 

Αμφότεροι τιμήθηκαν με το Νομπέλ Φυσικής το 1978 γι’ αυτή την ανακάλυψή τους, με την οποία επιβεβαίωσαν ότι η Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) όντως συνέβη και δεν ήταν απλώς μία ακόμη θεωρία.

Τι περίπου συνέβη, όμως, εκείνο το μακρινό πρωινό του 1964; Οι δύο επιστήμονες εργάζονταν στο Bell Labs της φινλανδικής Νokia, στο Νιου Τζέρσι. Τοποθέτησαν εκεί μια νέα κεραία μικροκυμάτων, τη Holmdel Horn Antenna, για ειδικές παρατηρήσεις στη ραδιοαστρονομία. Χάρη σ’ αυτή την ευαίσθητη κεραία εντόπισαν κάτι σαν ραδιοφωνικό θόρυβο, ένα ασθενές αλλά συνεχόμενο σήμα, που προερχόταν απ’ όλες τις κατευθύνσεις του σύμπαντος και όχι από μία συγκεκριμένη.

Δεν μπορούσαν αρχικά να εξηγήσουν το φαινόμενο. Αφού απέρριψαν όλες τις άλλες πιθανότητες, ο Πενζίας επικοινώνησε με τον αστρονόμο Ρόμπερτ Ντίκι (1916-1997), ο οποίος ερευνούσε ήδη το πρώιμο σύμπαν και ήταν αυτός που πρότεινε ότι ο αλλόκοτος αυτός ήχος μπορεί να ήταν η ακτινοβολία υποβάθρου που προέβλεπαν κάποιες κοσμολογικές θεωρίες. Έναν χρόνο μετά, δημοσίευσαν και οι τρεις τους άρθρα στο Astrophysical Journal όπου οι μεν Πενζίας–Ουίλσον εξηγούσαν τις παρατηρήσεις τους, ο δε Ντίκι πρότεινε πως επρόκειτο για την CMB, δηλαδή υπόλειμμα της Μεγάλης Έκρηξης.

Ως θεωρία, η CMB είχε προβλεφθεί ήδη από το 1948 από τους φυσικούς Τζορτζ Γκάμοφ, Ραλφ Αλφερ και Ρόμπερτ Χέρμαν, στηριζόμενους στο κοσμολογικό μοντέλο των Ζορζ Λεμέτρ – Αλεξάντερ Φρίντμαν, οι οποίοι, με τη σειρά τους, είχαν βασιστεί στη λύση των εξισώσεων της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Ναι, η ανακάλυψη ήρθε τυχαία! Η εκτίμηση της σημασίας της όμως όχι. Ο Πενζίας, γεννημένος στο Μόναχο το 1933, γλίτωσε από τους ναζί χάρη στην προνοητικότητα των γονιών του να διαφύγουν έγκαιρα από τη Γερμανία. Και στα 31 του έκανε αυτό: «άκουσε» τον ήχο που έβγαλε το σύμπαν σαν έμβρυο. Αλλά ακόμη και οι άνθρωποι που «ακούνε» τέτοιους αρχέγονους ήχους έχουν την ίδια μοίρα με όλους εμάς τους υπόλοιπους. Ο Πενζίας δεν είναι πια εδώ, αλλά η ακτινοβολία που ανακάλυψε συνεχίζει ακόμη το δικό της ταξίδι, 13,73 δισ. χρόνια μετά το περίφημο Μπιγκ Μπανγκ…

Γιατί πατώνουν οι Έλληνες μαθητές στην αξιολόγηση της PISA

Η ποιότητα κάθε συστήματος, πέρα από την υλικοτεχνική του υποδομή, χαρακτηρίζεται κυρίως από την ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού του.

Αχιλλέας Γραβάνης, iefimerida.gr, 7/12/2023

Ένα αεροσκάφος F-35 στα χέρια ενός ανεύθυνου, ανεκπαίδευτου, αδιάφορου πιλότου είναι ένα επικίνδυνο μάτσο σίδερα με καλώδια. Ένα νοσοκομείο πλήρως εξοπλισμένο σε υλικοτεχνική υποδομή, με υγειονομικό προσωπικό ανεκπαίδευτο, αδιάφορο, είναι αναποτελεσματικό και επίσης επικίνδυνο. Αυτό όμως πρέπει να ισχύει κυρίως στην εκπαίδευση. Και δυστυχώς αυτό δεν ισχύει στην Μεταπολίτευση σε όλη την εκπαίδευση, κυρίως όμως στη δευτεροβάθμια, μέση εκπαίδευση.

Ο άκρατος συνδικαλισμός, η αντίληψη ότι υπάρχουν μόνο δικαιώματα και όχι υποχρεώσεις, η ελλειματική γνώση σε σημαντικό αριθμό των εκπαιδευτικών της μέσης εκπαίδευσης, έχουν οδηγήσει σε καθίζηση της ποιότητας των γυμνασίων και των λυκείων μας. Κι αυτό αφορά σχεδόν αποκλειστικά στα δημόσια σχολεία: συνελεύσεις των καθηγητών εν ώρα μαθήματος, διάχυτος κομματισμός (αφορά σε όλο το κομματικό φάσμα) αποσυντονίζουν την εκπαιδευτική διαδικασία, την ξεχειλώνουν, την υποβαθμίζουν.

Οι μαθητές μιμούνται τους καθηγητές τους, εκπαιδεύονται στον άκρατο δικαιωματισμό, η σημασία των υποχρεώσεων υποβαθμίζεται. Οι συχνές μαθητικές καταλήψεις των σχολείων για ψύλλου πήδημα απολαμβάνουν συχνότατα της στήριξης της πλειοψηφίας των δικαιωματιστών καθηγητών. Έτσι το ξεχείλωμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας επιτείνεται με την συγχορδία καθηγητών και μαθητών.

Οι μαθητές αρέσκονται στην νοοτροπία της ελάσσονος προσπάθειας που καλλιεργείται στη Μεταπολίτευση στη μέση εκπαίδευση, κυρίως από τους καθηγητές της αλλά που βρίσκει ανταπόκριση και μέσα στην οικογένεια: να μην πιέζουμε τα παιδιά, να μην προωθούμε τον συναγωνισμό τους μην τους δημιουργήσουμε ψυχολογικά προβλήματα. Οι καθηγητές που στέκονται απέναντι σε αυτές τις διαλυτικές συμπεριφορές καθηγητών και μαθητών χαρακτηρίζονται ως συντηρητικοί με αντιεκπαιδευτική στάση. Έτσι ουδείς μιλά μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα, η αυτολογοκρισία κυριαρχεί: που να μπλέκω τώρα και οι περισσότεροι αδιαφορούν και ‘κοιτούν’ έξω από το δημόσιο σχολείο.

Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας έχει αποδεχτεί αυτή την κατάσταση στη μέση εκπαίδευση και επίσης αδιαφορεί. Οι πλέον ευαίσθητοι και υπεύθυνοι γονείς μεταφέρουν τα παιδιά τους στα ιδιωτικά λύκεια και γυμνάσια, πληρώνοντας για την εκπαίδευση των παιδιών, πάρα πολλοί από το υστέρημα τους. Είναι ενδιαφέρον το φαινόμενο των αριστερών δικαιωματιστών, ιδιαίτερα των πολιτικών στελεχών και βουλευτών, που έχουν τα παιδιά τους σε καλά ιδιωτικά σχολεία, ενώ την ίδια στιγμή στηρίζουν κάθε διαλυτική κινητοποίηση, κατάληψη στα αντίστοιχα δημόσια.

Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο που οι μαθητές μας της μέσης εκπαίδευσης πατώνουν στην αξιολόγηση της PISA. Και όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτήν την χώρα ‘δεν φταίει ο γάιδαρος αλλά το σαμάρι’. Φταίει λοιπόν η στρεβλή Πίζα και ο πύργος της και όχι το εκπαιδευτικό μας σύστημα και οι άνθρωποι του.

Η όλη κατάσταση μου προκαλεί θλίψη για χρόνια, ιδιαίτερα όταν την συγκρίνω με αυτήν που βίωσα ως μαθητής την δεκαετία του '70. Είχα την μεγάλη τύχη να έχω καθηγητές αφοσιωμένους επιστήμονες, σε ένα δημόσιο επαρχιακό εξατάξιο γυμνάσιο. Διαβασμένους, με πηγαίο ενδιαφέρον για την επιστήμη που δίδασκαν και τους μαθητές τους, πάντα επιμελημένους παρά τους περιορισμένους μισθούς τους, φωτεινά παραδείγματα στους μαθητές τους. Έμαθα μαθηματικά (Μεζάρης, Κουσουλός), φυσική και χημεία (Κορδέλας) στο σχολείο μου και έδωσα επιτυχώς εξετάσεις στο πανεπιστήμιο (τότε οι θέσεις φοιτητών πολύ λιγότερες από τις σημερινές) κάνοντας ελάχιστο φροντιστήριο. Τους θυμάμαι με ευγνωμοσύνη μετά από 45 χρόνια. Καθόρισαν αυτό που έγινα πολύ περισσότερο από την ελλειματική οικογένεια μου.

Η μέση εκπαίδευση χρειάζεται άλλους λειτουργούς και όχι μόνο ηλεκτρονικούς πίνακες και υπολογιστές. Χρειάζεται αφοσιωμένους και σοβαρούς δασκάλους που δεν βιοπορίζονται εκτός του σχολείου. Χρειάζεται καλά εκπαιδευμένους επιστήμονες και το πανεπιστήμιο μας έχει μεγάλη ευθύνη για τα ελλείματα των σημερινών καθηγητών της μέσης εκπαίδευσης. Και χρειάζεται πολιτικά κόμματα που να σέβονται, να επενδύουν στην μέση εκπαίδευση και όχι να την σκυλεύουν πολιτικά. Χρειάζεται και μια κοινωνία, μια πολιτεία, που να επενδύουν ουσιαστικά στην εκπαίδευση, εξασφαλίζοντας αξιοπρεπείς μισθούς στους λειτουργούς της. Αν θέλει αυτή η κοινωνία να επιβιώσει στον απίστευτο διεθνή ανταγωνισμό, ας δει λίγο πιο προσεκτικά τα σχολεία της γείτονος χώρας, μέρα που είναι σήμερα …

Το παρασκήνιο της ιστορικής συμφωνίας στην Ε.Ε. για την Τεχνητή Νοημοσύνη

Οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις, το αγκάθι της χρήσης των βιομετρικών στοιχείων, οι ενστάσεις Γαλλίας - Γερμανίας και η ισπανική παρέμβαση

της Αλεξάνδρας Βουδούρη, Καθημερινή, 9/12/23

Ιστορία έγραψε χθες η Ευρωπαϊκή Ενωση, καθώς, πρώτη στον κόσμο, κατάφερε να καταλήξει σε νομοθεσία προκειμένου να ρυθμιστεί κανονιστικά η πιο εξελισσόμενη τεχνολογία σε παγκόσμιο επίπεδο, η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ).

Ύστερα από τρεις ημέρες «μαραθώνιων» διαπραγματεύσεων μεταξύ των κρατών – μελών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που ξεκίνησαν την Τετάρτη, τελικά αργά χθες το βράδυ υπήρξε συμφωνία σε πολιτικό επίπεδο, παρά το επίμονο λόμπινγκ τεχνολογικών εταιρειών και τις προειδοποιήσεις της κοινωνίας των πολιτών και των ευρωπαϊκών συνδικάτων, καθώς η νομοθεσία αυτή μπορεί να επηρεάσει αντίστοιχες κανονιστικές ρυθμίσεις σε όλο τον κόσμο.

Οι διαπραγματεύσεις, που διήρκησαν 35 ώρες, είχαν ήδη καταλήξει σε συμφωνία την Πέμπτη σχετικά με τους περιορισμούς των ισχυρών μοντέλων θεμελίωσης AI, όπως το ChatGPT, που αναπτύχθηκε από την OpenAI, και «κόλλησαν» επί μία ολόκληρη ημέρα στο θέμα της χρήσης βιομετρικών στοιχείων, όπως η αναγνώριση προσώπου σε δημόσιους χώρους. Ο κύριος προβληματισμός αφορούσε το εάν οι Αρχές ενός κράτους θα μπορούν να αναπτύσσουν βιομετρικά στοιχεία βάσει της AI, τα οποία θα μπορούσαν να ταυτοποιούν και να κατηγοριοποιούν πολίτες βάσει των ευαίσθητων χαρακτηριστικών τους, όπως το φύλο, η εθνότητα, η φυλή, η θρησκεία, αλλά και οι πολιτικές προτιμήσεις τους, καθώς και συστήματα αναγνώρισης συναισθημάτων και πολιτικής πρόληψης.

Επί της ουσίας, οι ευρωβουλευτές θεωρούσαν ότι αυτές οι πρακτικές είναι «παρεμβατικές» και θα οδηγούσαν σε διακρίσεις μεταξύ των πολιτών, οπότε θα έπρεπε να απαγορευτούν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Τα κράτη – μέλη, ωστόσο, είχαν διαφορετική άποψη και επέμειναν ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν εξαιρέσεις, όπου χρειάζεται, για τον εντοπισμό εγκληματιών, αλλά και για να αποτρέψουν απειλές εναντίον της εθνικής ασφάλειάς τους. Η Γαλλία, άλλωστε, έγινε το πρώτο κράτος – μέλος που έχει ήδη εγκρίνει νωρίτερα φέτος νομοθεσία που της επιτρέπει τη χρήση βιομετρικής παρακολούθησης, ενόψει και των Ολυμπιακών Αγώνων.

«Αυστηροί περιορισμοί» στη χρήση βιομετρικών στοιχείων ΑΙ

Η ισπανική προεδρία της Ε.Ε. επιχείρησε συμβιβασμό και τελικά οι ευρωβουλευτές υποχώρησαν, υπογράφοντας σειρά «αυστηρών περιορισμών» που θα επιτρέψουν στις Αρχές να χρησιμοποιούν βιομετρικά στοιχεία σε πραγματικό χρόνο, όταν δηλαδή θα αναζητούν θύματα απαγωγής, ανθρώπινης εμπορίας, σεξουαλικής εκμετάλλευσης, αλλά και για την αποτροπή τρομοκρατικών απειλών, καθώς και για τον εντοπισμό υπόπτων για σοβαρά εγκλήματα, όπως δολοφονίες, τρομοκρατικές ενέργειες και ένοπλες ληστείες. Ωστόσο, απαγορεύεται η βιομετρική κατηγοριοποίηση ευαίσθητων χαρακτηριστικών σε χώρους εργασίας και εκπαίδευσης.

Λόγω της πολυπλοκότητας του θέματος και των δύσκολων συμβιβασμών, ο Κάρνε Αρτίγας, ο Ισπανός υπουργός Επικρατείας για την ψηφιοποίηση και το AI, εμφανίστηκε καθησυχαστικός, τονίζοντας ότι κάθε άρθρο που συμφωνήθηκε δεν αφήνει «κενά» ώστε να παρακάμπτονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το νομοθετικό κείμενο εκατοντάδων σελίδων αναμένεται πλέον να καθαρογραφεί και να σταλεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για έγκριση από την Ολομέλεια. Μετά, ως είθισται, θα πρέπει να εγκριθεί από τα κράτη – μέλη μέσω του Συμβουλίου. Ο Αρτίγας εξέφρασε την προσδοκία ότι θα δοθεί το «πράσινο φως» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, παρά τις ενστάσεις Γερμανίας και Γαλλίας. Η ολοκλήρωση της έγκρισης, πλέον, του νομοθετικού κειμένου αναμένεται στις αρχές του 2024, ενώ για την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας θα υπάρξει μια μεταβατική περίοδος.

Η Ε.Ε. πρωτοπόρα

«Η Ε.Ε. γίνεται η πρώτη ήπειρος που θέτει ξεκάθαρους κανόνες χρήσης της AI», τόνισε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X o επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν. «Η πράξη τεχνητής νοημοσύνης είναι κάτι περισσότερο από μια κανονιστική ρύθμιση – δίνει εφόδια στις ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις και στους ερευνητές να καθοδηγήσουν την παγκόσμια κούρσα της AI», πρόσθεσε, κάνοντας λόγο για «ιστορικό» γεγονός.

Από την πλευρά του, ο ευρωβουλευτής και ένας εκ των εισηγητών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Πράξη ΑΙ, Τουντοράκε Ντράγκος, σημείωσε ότι «είμαστε οι πρώτοι στον κόσμο που θέτουμε πραγματικό κανονιστικό πλαίσιο για την ΑΙ και για το μέλλον του ψηφιακού κόσμου, καθοδηγώντας την ανάπτυξη και την εξέλιξη αυτής της τεχνολογίας με ανθρωποκεντρική κατεύθυνση».

«Η Πράξη Τεχνητής Νοημοσύνης είναι παγκόσμια πρωτιά», έγραψε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για να προσθέσει ότι πρόκειται για ένα μοναδικό νομοθετικό πλαίσιο για την ανάπτυξη της AI που «μπορείτε να εμπιστευτείτε. Για την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων και των επιχειρήσεων». Στη σχετική ανακοίνωσή της, επισημαίνει ότι «ο νόμος μας για την τεχνητή νοημοσύνη θα συμβάλει επίσης σημαντικά στην ανάπτυξη παγκόσμιων προστατευτικών δικλείδων ασφαλείας για αξιόπιστη τεχνητή νοημοσύνη. Θα συνεχίσουμε το έργο μας σε διεθνές επίπεδο, στην G7, στον ΟΟΣΑ, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στην G20 και στον ΟΗΕ. Μόλις πρόσφατα υποστηρίξαμε τη συμφωνία των ηγετών της G7 στο πλαίσιο της διαδικασίας AI σχετικά με τις διεθνείς κατευθυντήριες αρχές και έναν εθελοντικό Κώδικα Δεοντολογίας για προηγμένα συστήματα AI».

Για «ιστορική στιγμή» για την ψηφιακή Ευρώπη έκανε λόγο, από την πλευρά της, η Ρομπέρτα Μέτσολα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. «Η Ευρώπη γίνεται πρωτοπόρος, όπως ανέφερε, καθώς κατόρθωσε να περάσει μια υπεύθυνη και ολοκληρωμένη νομοθεσία που θέτει, πλέον, παγκόσμια πρότυπα.

Πρώτος κανονισμός για την τεχνητή νοημοσύνη

Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης απαιτεί συνεχή παρακολούθηση, αξιολόγηση του κινδύνου διαρροής της τεχνολογίας και προστασία από κράτη που χαρακτηρίζονται αντίπαλα, σύμφωνα με την Κομισιόν, που κατατάσσει τις εφαρμογές της ΑΙ στους κρίσιμους τεχνολογικούς τομείς.

Ως μέρος της ψηφιακής στρατηγικής της, η Ε.Ε. επιδίωξε να ρυθμίσει την τεχνητή νοημοσύνη (AI) για να εξασφαλίσει καλύτερες συνθήκες για την ανάπτυξη και τη χρήση αυτής της καινοτόμου τεχνολογίας.

Τον Απρίλιο του 2021, η Κομισιόν πρότεινε το πρώτο ρυθμιστικό πλαίσιο της Ε.Ε. για την τεχνητή νοημοσύνη. Συγκεκριμένα, πρότεινε τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διαφορετικές εφαρμογές να αναλυθούν και να ταξινομηθούν ανάλογα με τον κίνδυνο που ενέχουν για τους χρήστες. Τα διαφορετικά επίπεδα κινδύνου θα σημαίνουν περισσότερη ή λιγότερη ρύθμιση.

«Δομή πυραμίδας»

Ο νόμος, ουσιαστικά, είναι ένας κανονισμός για την ασφάλεια των προϊόντων, που επιβάλλει ένα κλιμακωτό σύνολο κανόνων που πρέπει να ακολουθήσουν οι εταιρείες πριν προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στους καταναλωτές οπουδήποτε στην ενιαία αγορά του «μπλοκ». Προτείνει μια δομή, που μοιάζει με πυραμίδα, καθώς χωρίζει τα προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης σε τέσσερις κύριες κατηγορίες, ανάλογα με τον πιθανό κίνδυνο που ενέχουν για την ασφάλεια των πολιτών και τα θεμελιώδη δικαιώματά τους: ελάχιστο, περιορισμένο, υψηλό και απαράδεκτο.

Όσοι εμπίπτουν στην κατηγορία ελάχιστου κινδύνου θα απαλλάσσονται από πρόσθετους κανονισμούς, ενώ όσοι χαρακτηρίζονται περιορισμένου κινδύνου θα πρέπει να ακολουθούν βασικές υποχρεώσεις διαφάνειας ως προς τη λειτουργία τους.

Τα συστήματα που θεωρούνται υψηλού κινδύνου θα υπόκεινται σε αυστηρούς κανόνες, οι οποίοι θα ισχύουν πριν από την είσοδό τους στην αγορά της Ε.Ε. και καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας τους εντός της, ενώ θα πρέπει να προχωρούν σε τακτική επικαιροποίηση. Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει εφαρμογές που έχουν άμεσο και δυνητικά μεταβαλλόμενο αντίκτυπο στους πολίτες, όπως, παραδείγματος χάρη, ένα λογισμικό ταξινόμησης βιογραφικών για συνεντεύξεις εργασίας, μια χειρουργική επέμβαση με χρήση ρομπότ, προγράμματα βαθμολόγησης εξετάσεων στα πανεπιστήμια κ.ά.

Τα προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης υψηλού κινδύνου θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτική αξιολόγηση, να καταχωρούνται σε βάση δεδομένων της Ε.Ε., να υπογράφουν δήλωση «συμμόρφωσης» και να φέρουν τη σήμανση CE – όλα αυτά, πριν φτάσουν στους καταναλωτές. Μόλις καταστούν διαθέσιμα, θα βρίσκονται υπό την εποπτεία των εθνικών αρχών, με τη βοήθεια ειδικού γραφείου τεχνητής νοημοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που χαρακτηρίζονται ως «απαράδεκτα» για την κοινωνία, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής βαθμολόγησης για τον έλεγχο των πολιτών και των εφαρμογών που εκμεταλλεύονται κοινωνικοοικονομικές ευπάθειες, θα απαγορευτούν εντελώς σε όλη την επικράτεια της Ε.Ε.

Σύμφωνα με την προκαταρκτική χθεσινή συμφωνία, οι εταιρείες που παραβιάζουν τους κανόνες θα αντιμετωπίσουν πρόστιμα έως 35 εκατομμυρίων ευρώ, ή 7% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών τους.