29 July 2011

«Aθάνατο μόριο» για συνθετική ζωή...

The International Herald Tribune, Καθημερινή, 29/7/2011

Σε ένα εργαστήριο στο Σαν Ντιέγο, επιστήμονες προσπαθούν να συνθέσουν τη Ζωή Οπως Δεν Την Ξέρουμε σε μια σταγόνα υγρού. Πριν από τέσσερα χρόνια, ο δόκτωρ Τζόις, καθηγητής στο Ινστιτούτο Ερευνας Scripps, και ο Τρέισι Α. Λίνκολν, ερευνητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, κατάφεραν να αναπτύξουν ένα μόριο σε δοκιμαστικό σωλήνα που μπορεί να αναπαράγεται και να εξελίσσεται αδιάκοπα όσο του παρέχονται κατάλληλες συνθήκες και συστατικά.

Πρόκειται για ένα μόριο RNA (ριβονουκλεϊκού οξέος), που, υπό κανονικές συνθήκες, είναι αυτό που συνθέτει τις πρωτεΐνες στα κύτταρα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που είναι καταγεγραμμένες στο DNA. Σε κανονικές συνθήκες, ούτε το DNA ούτε το RNA ζουν από μόνα τους, αλλά αποσυντίθενται. Το ειδικά διαμορφωμένο μόριο του Τζόις, όμως, πλησιάζει στο να χαρακτηριστεί από τους επιστήμονες «ζωντανό», αφού αυτοαντιγράφεται και εξελίσσεται, κερδίζοντας έτσι το παρατσούκλι «το αθάνατο μόριο».

Ο ίδιος ο Τζόις είναι διστακτικός ως προς το να χαρακτηρίσει, ακόμα, το μόριό του ζωντανό. Εντούτοις φαίνεται αρκετά σίγουρος ότι πλησιάζει στο να καταφέρει να συνθέσει εργαστηριακά ζωή. «Η αναπαραγωγή είναι η κύρια λειτουργία της ζωής» εξηγεί, «και αυτό το καταφέραμε. Εντούτοις, οι γήινοι οργανισμοί έχουν αναπτύξει ιδιαίτερους μηχανισμούς αυτοπροσαρμογής και αυτάρκειας». Μια τέτοια «πρωτοβουλία» περιμένει η επιστημονική ομάδα του Τζόις από το «αθάνατο μόριο» για να πανυγηρίσει την πρώτη εργαστηριακή σύνθεση ζωής.

«Η δυνατότητα σύνθεσης ζωής θα αποτελέσει γεγονός ανεκτίμητης σημασίας, όπως η εφεύρεση της καλλιέργειας και της μεταλλουργίας», υποστηρίζει ο Φρίμαν Ντάισον του Πανεπιστημίου Πρίνστον. Οι επιστήμονες συνεχώς καινοτομούν καταφέρνοντας να τροποποιήσουν ήδη υπάρχοντες οργανισμούς, αλλά η εξ ολοκλήρου δημιουργία ενός οργανισμού θα σημάνει επανάσταση. Η εργαστηριακή σύνθεση ζωής πιστεύεται ότι θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε ποια ήταν η πορεία της δημιουργίας ζωής στον δικό μας πλανήτη, καθώς και τις πιθανές μορφές ζωής σε άλλους πλανήτες.

Το κλειδί στη σύνθεση ζωής, κατά τον Τζόις, είναι η πολυπλοκότητα. Το δικό του μόριο έχει μονάχα 2 γονίδια, σε αντίθεση με τα 25.000 στον ανθρώπινο οργανισμό. Η έρευνα του Τζόις επεκτείνεται, τα μόρια γίνονται «εξυπνότερα» και πιο προσαρμοστικά και ο ίδιος περιμένει τη μέρα μιας απρόσμενης μη ελεγχόμενης τροποποίησης που θα τους δώσει τον χαρακτηρισμό των «ζωντανών» μορίων.