10 April 2011

Μια νέα θεμελιώδης δύναμη;


Μία έκπληξη είναι πιθανόν να ανατρέψει πολλές θεμελιωμένες απόψεις στη Φυσική: Ερευνητές εντόπισαν τις επιπτώσεις μιας νέας δύναμης, άγνωστης μέχρι τώρα. Σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα του αμερικάνικου επιταχυντή Tevatron, θα πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκπληξη των τελευταίων δεκαετιών.

Είναι γνωστό από τα μαθήματα Φυσικής ότι οι θεμελιώδεις δυνάμεις στη φύση είναι τέσσερις:
  1. Η βαρυτική, η ελκτική δύναμη μεταξύ μαζών, η οποία είναι η ασθενέστερη όλων, αλλά έχει απεριόριστη ακτίνα δράσης και δεν είναι δυνατόν να αποτραπεί.
  2. Η ηλεκτρομαγνητική, η οποία σχετίζεται με το ακίνητο και το κινούμενο ηλεκτρικό φορτίο και είναι πολύ ισχυρή, γι’ αυτό πετυχαίνουμε με μικρούς όγκους μηχανών την εξάσκηση σημαντικών δυνάμεων. Η ηλεκτρομαγνητική δύναμη μπορεί να απομονωθεί με κατάλληλα μέτρα προστασίας.
  3. Η ισχυρή πυρηνική που έχει πολύ μικρή ακτίνα δράσης (στον πυρήνα του ατόμου) και συγκρατεί τα κουάρκς των πρωτονίων και τα ίδια τα πρωτόνια του πυρήνα.
  4. Η ασθενής πυρηνική που έχει επίσης πολύ μικρή ακτίνα δράσης, η οποία σχετίζεται με την έκλυση ραδιενέργειας.
Εξετάζοντας τώρα οι ερευνητές αποτελέσματα σύγκρουσης πρωτονίων με αντιπρωτόνια στον επιταχυντή Tevatron του εργαστηρίου Fermi στο Σικάγο, διαπίστωσαν ότι, ή έχει γίνει κάποιο υπολογιστικό λάθος ή πρόκειται για μια νέα δύναμη. Κάθε επανάληψη των υπολογισμών δίνει όμως πάντα το ίδιο απρόβλεπτο αποτέλεσμα.


Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι, αν δεν πρόκειται για κάποιο νέο σωματίδιο και εφόσον αποκλειστεί η περίπτωση υπολογιστικού λάθους, πρέπει να θεωρηθεί ότι επενεργεί μια νέα δύναμη, με μικρή ακτίνα δράσης μεν, αλλά αξιοσημείωτη.

Ο ερευνητής Christopher Hill θεωρεί ότι, εφόσον επιβεβαιωθεί η εκδοχή της νέας θεμελιώδους δύναμης, θα πρόκειται για τη σημαντικότερη ανακάλυψη των τελευταίων 50 ετών. Την ίδια άποψη έχει και ο Klaus Mönig από το LHC της Γενεύης, το οποίο αποτελεί τον ισχυρότερο αδελφό του Tevatron.

Για να βεβαιωθεί η ερευνητική ομάδα των 700 ατόμων στο Σικάγο ότι δεν έχει γίνει κάποιο χοντρό λάθος, έδωσαν ήδη στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα. Αυτό που ελπίζουν τώρα είναι να ερευνηθούν τα υπάρχοντα στοιχεία πειραμάτων που έχουν γίνει στη Γενεύη με ίδιες προϋποθέσεις. Εκεί πρέπει το φαινόμενο με την εικαζόμενη νέα θεμελιώδη δύναμη να έχει εμφανιστεί κάπου τρεις φορές ισχυρότερο.

Όπως συμβαίνει συχνά σε τέτοιες έρευνες αιχμής, υπάρχουν ενδοιασμοί μήπως πρόκειται για στατιστική συσσώρευση υπολογιστικών σφαλμάτων - ένας «στατιστικός λόξιγκας», όπως λένε οι ερευνητές.  Διαφορετικά θα έλθουν σύντομα από τη Γενεύη σημαντικές ειδήσεις.