16 July 2010

Μακρινός πρόγονός μας

(ΤΑ ΝΕΑ, 16/7/2010)

Η εξελικτική γραμμή της οικογένειας του ανθρώπου διαχωρίστηκε από τους πιθήκους του Παλαιού Κόσμου εκατομμύρια χρόνια πιο πρόσφατα από ό,τι είχε εκτιμηθεί ως σήμερα, υποδεικνύει ένα απολιθωμένο κρανίο που βρέθηκε φέτος κοντά στη Μέκκα της Σαουδικής Αραβίας.

Το άγνωστο ως σήμερα είδος πιθήκου, με την ονομασία Saadanius hijazensis, είναι πιθανώς ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην οικογένεια των ανθρωπιδών, η οποία περιλαμβάνει τον άνθρωπο, τον χιμπατζή, τον γορίλα και τον ουραγκοτάγκο, και την οικογένεια των κερκοπίθηκων, δηλαδή των πιο «πρωτόγονων» πιθήκων του Παλαιού Κόσμου, τους οποίους αποκαλούμε συχνά «μαΐμούδες».

Προηγούμενες γενετικές αναλύσεις έδειχναν ότι ο τελευταίος κοινός πρόγονος των ανθρωπιδών και των κερκοπίθηκων έζησε πριν από 30 έως 35 εκατομμύρια χρόνια. Όμως το νέο είδος χρονολογήθηκε με ακρίβεια στα 28 εκατομμύρια χρόνια και είναι αρκετά νεώτερο από ό,τι θα περίμενε κανείς με βάση τα ανατομικά χαρακτηριστικά του.

«Αυτή η μετατόπιση της χρονολόγησης δεν αλλάζει την εικόνα που έχουμε για την προέλευση του ανθρώπου» διευκρινίζει στο AFP ο Ουίλιαμ Σάντερς, ερευνητής του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και επικεφαλής της μελέτης. «Παρόλα αυτά, μας βοηθά να καθορίσουμε με μεγαλύτερη ακρίβεια την περίοδο κατά την οποία εμφανίστηκε η ομάδα που έδωσε τελικά τον άνθρωπο και τους άμεσους προγόνους του» επισημαίνει.

Οι ερευνητές χρονολόγησαν το απολιθωμένο κρανίο και μελέτησαν την ανατομία του. Χαρακτηριστικό-κλειδί για την ερμηνεία των δεδομένων ήταν ο οστέινος ευσταχιανός σωλήνας του αφτιού, ο οποίος απαντάται τόσο στους ανθρωπίδες όσο και στους κερκοπίθηκους, αλλά απουσιάζει εντελώς από τον κοινό τους πρόγονο.

Επιπλέον, ο Saadanius hijazensis δεν διέθετε τα ανεπτυγμένα ιγμόρια των ανθρωπιδών και των κερκοπίθηκων. Τα χαρακτηριστικά αυτά σε συνδυασμό οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο S. hijazensis έζησε λίγο πριν διαχωριστούν αυτές οι δύο ομάδες. Όμως παρά τη σημασία του απολιθώματος, οι ερευνητές δεν είναι δυνατόν να επιβεβαιώσουν αν ο S. hijazensis ήταν άμεσος πρόγονός μας, ή αν ήταν απλώς ένας μακρινός, παλιός συγγενής.

Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature.