...
Είναι γνωστό ότι πριν από σχεδόν 20 χρόνια, τον Νοέμβριο του 1989, άρχισε να γκρεμίζεται το τείχος που χώριζε το ανατολικό από το δυτικό Βερολίνο. Αυτή η εικόνα διαδόθηκε ταχύτατα σε όλο τον κόσμο και λειτούργησε ως σύνθημα για τη λήξη του διαχωρισμού στην Ευρώπη. Όμως τα γεγονότα είχαν αρχίσει μερικούς μήνες νωρίτερα, χωρίς μεγάλη προβολή από τα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, επειδή κανείς δεν πίστευε τότε ότι η κατάληξή τους θα ήταν ένα τόσο σημαντικό ιστορικό γεγονός. Στα επόμενα δίνεται μέρος αυτής της εξέλιξης με φωτογραφίες, κάτι σαν "Κλασσικά Εικονογραφημένα":
Ένας συνάδελφος εκπαιδευτικός και μετέπειτα φίλος ξεκίνησε τότε με καθυστέρηση από το ανατολικό Βερολίνο για να φτάσει στα αυστρο-ουγγρικά σύνορα. Όπως έλεγε αργότερα, ήταν βέβαιος ότι κάποια στιγμή θα έστελναν οι Σοβιετικοί τα τανκς για να επαναφέρουν τη μονολιθικότητα του ανατολικού μπλοκ, όπως είχε συμβεί παλαιότερα στην Ανατολική Γερμανία (1953), στην Ουγγαρία (1956) και στην Τσεχοσλοβακία (1968). Άρα δεν έβλεπε ο ίδιος άλλη δυνατότητα για διαφυγή στη Δύση!
Έφτασε ένα βράδυ στην περιοχή των συνόρων με το αυτοκινητάκι του, Trabant με δίχρονο κινητήρα, στο οποίο είχε φορτώσει σύζυγο και βαλίτσα, και τριγύρναγε στα χωριά για να μάθει, πού είναι τα περάσματα. Εκεί τον πληροφόρησαν ότι έκλεισαν πάλι τα σύνορα και ο μόνος τρόπος να περάσει πλέον είναι να πάρει αυτό το δρόμο, να στρίψει στο δασάκι δεξιά, ευθεία μέχρι την ανηφόρα, μετά αριστερά, εκεί να πάρει τον άλλο δρόμο κτλ. κτλ. Σε μια μπυραρία του ετοίμασαν κι ένα πολύπλοκο σχεδιάγραμμα που θα τον βοηθούσε να περάσει μέσα από τους αγροτικούς δρόμους και τα λασπωμένα χωράφια και του ευχήθηκαν καλό δρόμο...
Κάποια στιγμή, νύχτα και με ψιλόβροχο, εκεί που προσπαθούσε ο φίλος να βρει τη σωστή διαδρομή, κόλλησε το αμάξι στις λάσπες, οπότε κατάλαβε ότι είχε χαθεί. Παράτησε το αμάξι με τη βαλίτσα, πήρε τη σύζυγο από το χέρι και ακολούθησαν, ουσιαστικά στο απόλυτο σκοτάδι, μια διαδρομή που τους οδηγούσε σε κάτι μακρινά φώτα. Όταν έφτασαν εκεί, διαπίστωσαν ότι βρίσκονταν σε ένα αυστριακό φυλάκιο. Οι έκπληκτοι φρουροί τους ρώτησαν, από πού έρχονται και, όταν έμαθαν για τον ποδαρόδρομο, άσπρισαν: "Μα αυτό είναι το πιο επικίνδυνο ναρκοπέδιο των Ούγγρων στην περιοχή, πώς περάσατε από μέσα;" Ο ίδιος, μου έλεγε τότε, ότι ανατρίχιασε όταν το άκουσε -όπως ανατριχιάζω κι εγώ τώρα-, δεν του είχε πει κανείς τίποτα για ναρκοπέδιο, αλλά, αναλογιζόταν, και να το ήξερε, πάλι το ίδιο θα έκανε.
Η ειρωνεία των γεγονότων ήταν όμως αβάσταχτη: Εκείνη τη στιγμή που μπήκαν ο φίλος και η γυναίκα του ως φυγάδες στο αυστριακό φυλάκιο για να ζεσταθούν και να καταθέσουν τα στοιχεία τους, έδειχνε η τηλεόραση, πώς έριχναν στο ανατολικό Βερολίνο τα κάγκελα και πέρναγαν οι πολίτες στη Δύση. Αυτό που πέτυχαν οι άλλοι με τη μαζικότητα και την επιμονή τους, παραλίγο να μην καταφέρουν ποτέ ο φίλος και η γυναίκα του στο ναρκοπέδιο...
Στη φωτογραφία που ακολουθεί (click) φαίνεται το ίχνος του Τείχους του Βερολίνου (Berliner Mauer), όπως έχει χαραχτεί και φαίνεται σήμερα στην πόλη. Μπορεί κάθε επισκέπτης να κατανοήσει την έκταση της απομόνωσης και της εκμετάλλευσης ενός καθεστώτος που στηριζόταν στα όπλα και σε θρησκευτικού τύπου αερολογίες, αλλά στην πραγματικότητα ήταν καταπιεστικό και εκμεταλλευτικό - και ευτυχώς κατέρρευσε!
| Τον Νοέμβριο του 1988 ανακοίνωσε ο νέος πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Miklos Nemeth ότι το κόστος συντήρησης των ηλεκτροφόρων συνοριακών γραμμών είναι πολύ υψηλό και θα το διαγράψει από τον προϋπολογισμό, μαζί με άλλα όμοια κονδύλια. Κανείς δεν φαντάστηκε τότε ότι με αυτή την απόφαση θα ξεκίναγε η κατάρρευση ενός ετοιμόρροπου πολιτικού συστήματος στην ανατολική Ευρώπη. |  |
 | Μερικές εβδομάδες μετά την κυβερνητική ανακοίνωση άρχισαν Ούγγροι φρουροί να μαζεύουν τα παλιά ηλεκτροφόρα σύρματα που είχαν καταρρεύσει από την ελλιπή συντήρηση και δημιουργούσαν προβλήματα. |
| Και όχι μόνο αυτό, λίγο μετά συναντήθηκαν οι υπουργοί εξωτερικών Αυστρίας Alois Mock (αριστερά) και Ουγγαρίας Gyula Horn (δεξιά) και έκοψαν συμβολικά κάποια σύρματα στη διαχωριστική γραμμή. Όποιος ήθελε, καταλάβαινε ότι εδώ ανοίγει μια πύλη διελεύσεως προς τη Δύση. |  |
 | Δεν πέρασαν πολλές εβδομάδες και με τις πρώτες ανοιξιάτικες λιακάδες του 1989 άρχισαν να μαζεύονται στην περιοχή των ουγγρικών συνόρων προς Αυστρία "τουρίστες", κυρίως Γερμανοί της Ανατολικής Γερμανίας (DDR), οι οποίοι μελετούσαν χάρτες για "περιπάτους". Εκείνη την εποχή είχε οργανωθεί στη συνοριακή περιοχή της Ουγγαρίας ένα "πανευρωπαϊκό πικνικ" για φυσιολάτρες... |
| Κάποια μέρα, πλάκωσαν εκατέρωθεν των συνόρων στο φυλάκιο Sopron φρουροί και άνοιξαν επίσημα τις πόρτες, με αφορμή μία παλιά αυστρο-ουγγρική γιορτή, για να μπορέσουν να γιορτάσουν συγγενείς εκατέρωθεν των συνόρων από κοινού. |  |
 | Πάνω εκεί, άρχισαν οι "τουρίστες" από την Ανατολική Γερμανία, κάπου 6ΟΟ άτομα, να συμμετέχουν στην αυστρο-ουγγρική γιορτή και να περνάνε μαζικά και συγκινημένοι τα σύνορα προς Αυστρία για να μεταβούν από εκεί σε συγγενείς και φίλους στη Δυτική Γερμανία. |
| Κάποιοι άλλοι άργησαν όμως να αντιληφθούν τί συμβαίνει. Μαθαίνοντας από (δυτικά) ραδιόφωνα και τηλεοράσεις για γιορτές και πανηγύρια στα αυστρο-ουγγρικά σύνορα, ξεκίνησαν κι αυτοί με κάθε μέσο για "τουρισμό". Μπροστά σ' αυτό το πλήθος που ερχόταν με αεροπλάνα, τραίνα και αυτοκίνητα, θορυβήθηκαν οι Ούγγροι και έκλεισαν πάλι τα σύνορα. Οπότε οι "τουρίστες" άρχισαν να πολιορκούν τις δυτικογερμανικές πρεσβείες στην Ουγγαρία και την Τσεχοσλοβακία (τότε ακόμα ενιαία) για να πάρουν δυτικό διαβατήριο. |  |
 | Και όταν έκλεισαν οι πόρτες των πρεσβειών, αφού είχε δημιουργηθεί το αδιαχώρητο στον περίβολο (μαζί με υγειονομικά προβλήματα, με τόσο κόσμο), άρχισαν οι "τουρίστες" να πηδάνε με παιδιά και μπαγκάζια τα κάγκελα. Η κυβέρνηση έστειλε τραίνα για να μεταφέρουν τους αποκλεισμένους, κάπου 10.000 συνολικά, στη Δυτική Γερμανία. Όμως, με το άκουσμα αυτής της είδησης, νέα καραβάνια ανατολικο-Γερμανών ξεκίναγαν από τα σπίτια τους για να βρεθούν στην αυλή της πρεσβείας. |
| Τα γεγονότα είχαν ξεπεράσει πια τις πολιτικές και κομματικές ηγεσίες, ο διαχωρισμός της Ευρώπης σε στρατόπεδα είχε καταδικαστεί με τον ποδαρόδρομο των πολιτών. Λίγο μετά κατέρρευσε και το τείχος του Βερολίνου, οπότε περίττευε το ταξίδι στη Δύση μέσω Πράγας ή Βουδαπέστης. |  |
Ένας συνάδελφος εκπαιδευτικός και μετέπειτα φίλος ξεκίνησε τότε με καθυστέρηση από το ανατολικό Βερολίνο για να φτάσει στα αυστρο-ουγγρικά σύνορα. Όπως έλεγε αργότερα, ήταν βέβαιος ότι κάποια στιγμή θα έστελναν οι Σοβιετικοί τα τανκς για να επαναφέρουν τη μονολιθικότητα του ανατολικού μπλοκ, όπως είχε συμβεί παλαιότερα στην Ανατολική Γερμανία (1953), στην Ουγγαρία (1956) και στην Τσεχοσλοβακία (1968). Άρα δεν έβλεπε ο ίδιος άλλη δυνατότητα για διαφυγή στη Δύση!
Έφτασε ένα βράδυ στην περιοχή των συνόρων με το αυτοκινητάκι του, Trabant με δίχρονο κινητήρα, στο οποίο είχε φορτώσει σύζυγο και βαλίτσα, και τριγύρναγε στα χωριά για να μάθει, πού είναι τα περάσματα. Εκεί τον πληροφόρησαν ότι έκλεισαν πάλι τα σύνορα και ο μόνος τρόπος να περάσει πλέον είναι να πάρει αυτό το δρόμο, να στρίψει στο δασάκι δεξιά, ευθεία μέχρι την ανηφόρα, μετά αριστερά, εκεί να πάρει τον άλλο δρόμο κτλ. κτλ. Σε μια μπυραρία του ετοίμασαν κι ένα πολύπλοκο σχεδιάγραμμα που θα τον βοηθούσε να περάσει μέσα από τους αγροτικούς δρόμους και τα λασπωμένα χωράφια και του ευχήθηκαν καλό δρόμο...
Κάποια στιγμή, νύχτα και με ψιλόβροχο, εκεί που προσπαθούσε ο φίλος να βρει τη σωστή διαδρομή, κόλλησε το αμάξι στις λάσπες, οπότε κατάλαβε ότι είχε χαθεί. Παράτησε το αμάξι με τη βαλίτσα, πήρε τη σύζυγο από το χέρι και ακολούθησαν, ουσιαστικά στο απόλυτο σκοτάδι, μια διαδρομή που τους οδηγούσε σε κάτι μακρινά φώτα. Όταν έφτασαν εκεί, διαπίστωσαν ότι βρίσκονταν σε ένα αυστριακό φυλάκιο. Οι έκπληκτοι φρουροί τους ρώτησαν, από πού έρχονται και, όταν έμαθαν για τον ποδαρόδρομο, άσπρισαν: "Μα αυτό είναι το πιο επικίνδυνο ναρκοπέδιο των Ούγγρων στην περιοχή, πώς περάσατε από μέσα;" Ο ίδιος, μου έλεγε τότε, ότι ανατρίχιασε όταν το άκουσε -όπως ανατριχιάζω κι εγώ τώρα-, δεν του είχε πει κανείς τίποτα για ναρκοπέδιο, αλλά, αναλογιζόταν, και να το ήξερε, πάλι το ίδιο θα έκανε.
Η ειρωνεία των γεγονότων ήταν όμως αβάσταχτη: Εκείνη τη στιγμή που μπήκαν ο φίλος και η γυναίκα του ως φυγάδες στο αυστριακό φυλάκιο για να ζεσταθούν και να καταθέσουν τα στοιχεία τους, έδειχνε η τηλεόραση, πώς έριχναν στο ανατολικό Βερολίνο τα κάγκελα και πέρναγαν οι πολίτες στη Δύση. Αυτό που πέτυχαν οι άλλοι με τη μαζικότητα και την επιμονή τους, παραλίγο να μην καταφέρουν ποτέ ο φίλος και η γυναίκα του στο ναρκοπέδιο...
Στη φωτογραφία που ακολουθεί (click) φαίνεται το ίχνος του Τείχους του Βερολίνου (Berliner Mauer), όπως έχει χαραχτεί και φαίνεται σήμερα στην πόλη. Μπορεί κάθε επισκέπτης να κατανοήσει την έκταση της απομόνωσης και της εκμετάλλευσης ενός καθεστώτος που στηριζόταν στα όπλα και σε θρησκευτικού τύπου αερολογίες, αλλά στην πραγματικότητα ήταν καταπιεστικό και εκμεταλλευτικό - και ευτυχώς κατέρρευσε!
(click)
(βλέπε επίσης εδώ >>>)
(Stelios Frangopoulos, Στέλιος Φραγκόπουλος)
