31 August 2008

Georges-Louis Leclerc de Buffon (1707-1788)

...
Στις 7 Σεπτεμβρίου 1707 γεννήθηκε στην πόλη Montbard της Βουργουνδίας ο Georges-Louis Leclerc. Όταν ο μικρός ήταν 10 ετών κληρονόμησε η μητέρα του μια μεγάλη περιουσία με εκτεταμένες καλλιέργειες στις περιοχές Buffon και Montbard. Έτσι συμπληρώθηκε το οικογενειακό όνομα με τον τίτλο de Buffon.

Ο Μπουφόν (Μπυφόν) επισκέφτηκε ένα σχολείο Ιησουιτών στην Ντιζόν και στη συνέχεια σπούδασε κατόπιν πιέσεων του πατέρα του νομικά, αν και ο ίδιος συμπαθούσε περισσότερο τα μαθηματικά, την ιατρική και τη βιολογία. Με την πάροδο των ετών μετατόπισε όμως το ενδιαφέρον του στα επιστημονικά αντικείμενα που αγαπούσε. Σύντομα διατύπωσε δε τον τύπο για το αλγεβρικό διώνυμο, τον οποίο είχε όμως ήδη ανακαλύψει ο Νεύτων.

Χωρίς οικονομικά προβλήματα, λόγω της μεγάλης περιουσίας, ασχολήθηκε ο Μπουφόν με διάφορα προβλήματα της μηχανικής, της γεωμετρίας, της θεωρίας αριθμών, του διαφορικού και ολοκληρωτικού λογισμού και με το πρόβλημα του Petersburg από τη θεωρία πιθανοτήτων: μπορεί κάποιος να κερδίσει σίγουρα όταν παίζει συνεχώς και διπλασιάζει τα χρήματα που ποντάρει;

Όταν ήταν 25 ετών κληρονόμησε ο Μπουφόν την περιουσία της μητέρας του και έπρεπε στο εξής να ασχολείται ο ίδιος με τις καλλιέργειες. Αυτή η απασχόληση και τα έσοδα που προέκυπταν, αφενός του έδωσαν τη δυνατότητα να μελετήσει θέματα βιολογίας και φυτολογίας, αφετέρου να γίνεται, λόγω πλούτου, ευχαρίστως δεκτός στα σαλόνια των αριστοκρατών. Κάποια στιγμή προσλήφθηκε δε ως ειδικός για θέματα ξυλείας, ώστε να συμβουλεύει το πολεμικό ναυτικό για την ποιότητα του ξύλου ναυπήγησης. Με τη δημοσίευση του βιβλίου του «Mémoire sur le jeu de franc-carreau», αλλά και λόγω των κοινωνικών σχέσεών του, έγινε σε ηλικία 26 ετών μέλος της Ακαδημίας Επιστημών το έτος 1733.

Ο Μπουφόν μεταφράζει το έτος 1740 το βιβλίο του Νεύτωνα «Method of Fluxions and Infinite Series» και γράφει έναν εκτεταμένο πρόλογο για τη γαλλική έκδοση. Εντωμεταξύ είχε διοριστεί διαχειριστής του βασιλικού βοτανικού κήπου, τον οποίο επιμελήθηκε με ιδιαίτερη προσοχή και παραμένει μέχρι σήμερα επισκέψιμος ως «Jardin des Plantes».

Μαζί με τον Louis Jean-Marie Daubenton (1716-1800) ξεκινάει ο Μπουφόν τη συγγραφή μιας «Γενικής Ιστορίας της Φύσης» (Histoire naturelle, générale et particulière), η οποία προγραμματίζεται να περιλάβει σε 50 τόμους θέματα για τη δημιουργία του κόσμου, τα ορυκτά, την εξέλιξη των οργανισμών και ειδικότερα τα διάφορα ζωικά είδη. Ήδη με τους πρώτους τόμους που δημοσιεύτηκαν από το 1749 προκύπτει σύγκρουση με τον εκκλησιαστικό μηχανισμό, γιατί στην Ιστορία του ισχυριζόταν ο Μπουφόν «αιρετικά» πράγματα, π.χ. ότι η Γη πρέπει να προέκυψε από τη σύγκρουση ενός κομήτη με τον Ήλιο, ότι η κίνηση των πλανητών ορίζεται από συγκεκριμένες εξισώσεις της μηχανικής και δεν εξαρτάται από οποιαδήποτε θεϊκή εύνοια ή παρέμβαση.

Επίσης ο Μπουφόν διατύπωσε την υπόθεση ότι όλα τα ζωικά και φυτικά είδη εξελίχθηκαν από αρχικές μορφές ζωής και αυτή η εξέλιξη οφειλόταν στις κλιματικές μεταβολές. Στην Ιστορία του αναφέρεται ακόμα ότι ανατομικές μελέτες σε ανθρώπους και πιθήκους δείχνουν ότι τα δύο αυτά είδη πρέπει να είχαν στο παρελθόν κοινούς προγόνους, η δε ηλικία της Γης πρέπει να είναι της τάξης των 75.000 ετών και όχι 6.000 που ισχυριζόταν (και ισχυρίζεται ακόμα) η Εκκλησία.

Όσο ζούσε ο Μπουφόν είχαν εκδοθεί 36 τόμοι της Ιστορίας του και πρέπει να ήταν από τα πιο διαδεδομένα βιβλία της εποχής του Διαφωτισμού. Λόγω δε του καλλιεργημένου γλωσσικού στιλ που χρησιμοποιούσε ο Μπουφόν, τα κείμενά του θεωρούνταν υπόδειγμα γαλλικής γλώσσας και αξιοποιούνταν μέχρι τον 20ο αιώνα στα σχολικά αναγνωστικά βιβλία.

Ο βασιλιάς απένειμε στον Μπουφόν το έτος 1773 τον τίτλο του κόμη, οπότε το επώνυμό του επεκτάθηκε για άλλη μια φορά σε Leclerc Comte de Buffon. Δημοσίευσε ακόμα πολλές μελέτες για τη θεωρία πιθανοτήτων και σε σχέση με τυχερά παιχνίδια, παρ' ότι ο ίδιος ποτέ δεν συμμετείχε σ' αυτά.

Ο γιος του Μπουφόν, τον οποίο απέκτησε από τον ένα εκ των δύο γάμων του, δεν ασχολήθηκε με τα μαθηματικά, όπως ήθελε ο πατέρας του, αλλά περισσότερο με την πολιτική. Μετά τον θάνατο του Μπουφόν το έτος 1788 και αφού είχε ξεσπάσει η γαλλική επανάσταση, ο γιος του καρατομήθηκε στη γκιλοτίνα.