16 June 2008

Ημέρα των bloggers και των blogs

Μου ζητήθηκε πριν από κάποιες εβδομάδες από τη σύνταξη τεχνικού ενημερωτικού περιοδικού να γράψω ένα εισαγωγικό άρθρο για τα blogs. Το παραθέτω και εδώ, ελπίζοντας ότι θα βοηθήσει αρκετούς φίλους που διαβάζουν ήδη blogs αλλά δεν έχουν ακόμα αποφασίσει να ξεκινήσουν ένα δικό τους.

Με αφορμή την «Ημέρα των bloggers και των blogs» δεν είναι αταίριαστο να γραφτεί κάποιο σχετικό κείμενο στην τακτική έκδοση ενός τεχνολογικού ιδρύματος. Για τα blogs (weblogs) ή διαδικτυακά ημερολόγια, έχουμε ακούσει όλοι κάτι -περίπου από το έτος 1993, όταν έκαναν την εμφάνισή τους τα πρώτα- και το ενδιαφέρον γι’ αυτά αυξάνεται συνεχώς.


Και πρώτα πρώτα κάποια πράγματα από τεχνικής πλευράς: blog είναι καταρχάς μια συνήθης προσωπική διαδικτυακή σελίδα σε κώδικα HTML, στην οποία γράφει ο δημιουργός της ό,τι επιθυμεί, πρωτότυπες ιδέες, προσωπικές σημειώσεις, κριτική για έργα και πρόσωπα, σχόλια για τους πάντες και τα πάντα.


Ειδικότερα, όμως, οι σελίδες για blogs έχουν μερικά πρόσθετα τεχνικά χαρακτηριστικά, εκ των οποίων 3 είναι τα σημαντικότερα:
1. Διαθέτουν έναν συντάκτη (editor), μια πολύ απλοποιημένη μορφή που γνωρίζουμε από το πρόγραμμα MS Word, με τον οποίο συντάκτη μπορεί ο συγγραφέας να διαμορφώσει τα κείμενά του και τα συνημμένα (εικόνες, ήχους, βίντεο) με τον απλούστερο και καλύτερο δυνατό τρόπο.
2. Δίνουν τη δυνατότητα εισαγωγής σχολίων (comments) από αναγνώστες, επώνυμα ή ανώνυμα, και επίσης τη δυνατότητα ανταπάντησης τού συγγραφέα του blog ή άλλου αναγνώστη. Πρόκειται δηλαδή για «καφενεία συζητήσεων» και όχι για «άμβωνες μονολόγου».
3. Έχουν ενσωματωμένο μηχανισμό τροφοδοσίας πληροφοριών (RSS= Rich Site Summary ή Really Simple Syndication) για τις αλλαγές στις αναρτήσεις των blogs που καταλήγουν, είτε στον υπολογιστή σας, αν έχετε κάνει κατάλληλη επιλογή (bookmarks, favorites), είτε σε διάφορες ειδικές διαδικτυακές σελίδες συγκέντρωσης και δημοσιοποίησης νέων καταχωρίσεων (aggregators).


Με αυτό τον τρόπο, τα κείμενα με τις απόψεις ενός συγγραφέα βγαίνουν εύκολα στη δημοσιότητα και υφίστανται σχολιασμό και κριτική, επιτόπου και χωρίς χρονική καθυστέρηση, κάτι που λείπει από τις κλασικές τυπωμένες εκδόσεις και από τις στατικές προσωπικές ή εταιρικές σελίδες του Internet.


Ποιος μπορεί να γίνει blogger, δηλαδή ιδιοκτήτης και συγγραφέας ενός blog; Κάθε άτομο, εφόσον έχει κάτι να ανακοινώσει, είτε στο παγκόσμιο κοινό, είτε στους φίλου του ή στους συνεργάτες και τους φοιτητές του.


Αλλά προσοχή: τα δηλωμένα blogs είναι στην Ελλάδα περί τις 30-35 χιλιάδες, ανανεώνονται όμως εξ αυτών μόνο περί τις 5-6 χιλιάδες τουλάχιστον μια φορά το μήνα. Που σημαίνει, καλό και αξιέπαινο είναι να ξεκινήσει κάποιος ένα blog, αλλά μόνο αφού έχει ξεκαθαρίσει στο μυαλό του, τι θα γράψει, σε ποιους απευθύνεται και πόσο θα διαρκέσει αυτό. Διαφορετικά θα προσθέσει ένα ακόμα «πτώμα» στη χωματερή των ανενεργών blogs που απλά υπάρχουν κατ' όνομα.


Αν πρόκειται για ακαδημαϊκό ή εκπαιδευτικό blog, τα θέματα που προκύπτουν και το βάθος χρόνου που αυτά καλύπτουν είναι ανεξάντλητα. Εδώ μερικά παραδείγματα:
Αν πρόκειται για λογοτεχνικά ή άλλα καλλιτεχνικά blogs, επίσης δεν υπάρχει χρονικό όριο και περιορισμός στο αντικείμενο ανάπτυξης, όσο υφίστανται και καλλιεργούνται οι τέχνες και τα γράμματα. Εδώ πάλι μερικά παραδείγματα:
Είναι προφανές ότι είναι διαφορετική η λειτουργία και κυρίως οι απαιτήσεις ενός δημοσιογραφικού-ειδησεογραφικού blog, το οποίο απαιτεί καθημερινή συνεχή ενημέρωση αλλά και επιλογή των ειδήσεων, σε σύγκριση με ένα προσωπικό ημερολόγιο, στο οποίο ο συντάκτης του δημοσιεύει όποτε θέλει και ό,τι θέλει, ανεξάρτητα από εξωτερικά ερεθίσματα και προσμονές τρίτων.

Μέσα στην αναταραχή του παρισινού Μάη του '68, είχε διατυπώσει ο πατριάρχης της Pop Art Άντι Γουόρχολ την εικασία ότι, με τις ανακατατάξεις που επέρχονταν τότε, «στο μέλλον, καθένας θα είναι παγκοσμίως διάσημος για 15 λεπτά». Σήμερα, 40 χρόνια μετά, όλο και περισσότεροι ειδικοί της επικοινωνίας διαπιστώνουν ότι ο Γουόρχολ έκανε λάθος! Διασημότητα δεν σημαίνει πλέον να σε μάθει όλος ο πληθυσμός της υφηλίου για ένα τέταρτο της ώρας και μετά να σε ξεχάσει, στρέφοντας την προσοχή του στον επόμενο, αλλά να είσαι προσφιλής ή αντιπαθής για τις απόψεις σου σε 15-20 άλλους ανθρώπους!

Και αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα: η πλειοψηφία των μη επαγγελματικών blogs στην Ελλάδα έχει 20-30 τακτικούς επισκέπτες και αναγνώστες, από τους οποίους 5-10 εισάγουν σχόλια και οι άλλοι απλά διαβάζουν. Καθένας blogger δημιουργεί τον διαδικτυακό κύκλο του με, συνηθέστατα, προσωπικά άγνωστους ανθρώπους από όλο τον κόσμο, οι οποίοι συχνά γράφουν με ψευδώνυμο αλλά, το σημαντικότερο, γνωρίζουν τη φυσική γλώσσα, στην οποία γράφεται το blog. Αυτός είναι και ο λόγος που τα αγγλόφωνα ή αραβόφωνα ή ισπανόφωνα blogs - να μη μιλήσουμε τώρα για τα κινέζικα-, έχουν πολύ μεγαλύτερο κύκλο αναγνωστών από τα ελληνικά, τα δανέζικα ή τα ολλανδικά.

Με τους πολλούς ή λίγους επισκέπτες και σχολιαστές ανταλλάσσει ο blogger απόψεις για ό,τι ενδιαφέρει τον ίδιο από την τέχνη, τον αθλητισμό και την επιστήμη, μέχρι την κοινωνία, τη θρησκεία και την ψυχαγωγία.

Εκείνο που δεν καταλαβαίνουν πολλοί και απογοητεύονται εύκολα
είναι, πώς θα πληροφορηθούν οι άλλοι, πέρα από τους 10-15 φίλους, ότι δημοσιεύτηκε κάτι καινούργιο, ώστε να μπουν οι ενδιαφερόμενοι ή τυχαίοι στο blog και να διαβάσουν, αφήνοντας πιθανόν ένα σχόλιο ή απλά προβληματιζόμενοι για τα θέματα που τέθηκαν.

Αυτό είναι απλό και επιτυγχάνεται με τη λειτουργία RSS που αναφέρθηκε στα προηγούμενα: υπάρχουν μερικές σελίδες ιδιωτών ή εταιριών, οι οποίες λειτουργούν ως συλλέκτες (aggregators, monitors) των δημοσιεύσεων των blogs που έχουν δηλώσει εκεί τη διεύθυνσή τους. Από κάποια στιγμή και μετά βλέπουν λοιπόν οι επισκέπτες αυτών των «συλλεκτικών σελίδων» και τη δική σου δημοσίευση, την οποία, όποιος ενδιαφέρεται, μπορεί να επισκεφτεί με ένα πάτημα του ποντικιού και να διαβάσει τα κείμενα. Εδώ μερικοί ελληνικοί aggregators:
Οι γνωστότερες πλατφόρμες που δημοσιεύονται ελληνικά blogs είναι οι εξής:
Μπορείτε να ξεκινήσετε λοιπόν σε μια από αυτές ή άλλες πλατφόρμες ένα δικό σας blog και μετά από κάποιους μήνες πείρας να περιγράψετε εδώ, πλεονεκτήματα που διαπιστώσατε και τυχόν δυσκολίες που παρουσιάστηκαν με αυτό το σχετικά νέο και διαρκώς εξελισσόμενο μέσο επικοινωνίας.
(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)